Kadir Has Üniversitesi Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Çalışmaları Araştırma Merkezi (GWSRC) , cinsiyet eşitliği alanında disiplinler arası araştırma, öğretim ve kurumsal değişim için entelektüel bir merkez olmayı amaçlamaktadır. Bu motivasyonla kurumsal değişim için 2019 yılında SAGE projesini verimli bir şekilde tamamladıktan sonra 2021 yılının Ocak ayında başladığımız The Widespread (Twinning) başlıklı GenderEX (Araştırmada Mükemmeliyet için Toplumsal Cinsiyet/Gender for Excellence in Research) projesi ile çalışmalara devam ediyoruz.
GenderEX, 2021-2023 yılları arasında Avrupa Birliği Horizon 2020 tarafından finanse edilmektedir. Proje, merkezimiz tarafından koordine edilecek olup, Kadir Has Üniversitesi'nden proje ekibine Merkez Yöneticimiz Prof. Dr. Mary Lou O'Neil (koordinatör), Doç. Dr. Salih Bıçakçı (Araştırmacı) ve Dr. Öğretim Üyesi Şebnem Eşsiz (Araştırmacı) dahil olmaktadır. GenderEX prjoesi, uluslararası alanda önde gelen üç ortak üniversite olan; Lund Üniversitesi (İsveç), Cenova Üniversitesi (İtalya) ve Dublin Teknolojik Üniversitesi (İrlanda) iş birliğinde yürütülecektir.
Kadir Has Üniversitesi Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Çalışmaları Araştırma Merkezi'nin koordinatör olduğu proje, güçlü iletişimler sağlayarak bilgi alışverişinde bulunmak ve uluslararası alanda öncü meslektaşların da yardımıyla Türkiye'de yürütülen araştırmalarda toplumsal cinsiyet boyutunun entegrasyonunu teşvik etmek ve bu amaçla en iyi uygulamaları devreye sokmak için tasarlandı.
Bilimsel alanlarda yapılan araştırmanın toplumsal cinsiyet boyutu çoğu zaman göz ardı edilmiştir. Ancak analiz ve araştırmalarda toplumsal cinsiyet perspektifi oluşturmak araştırmayı veya hazırlanan ürünü yeni alanlara açabilme ve farklı toplumsal zorlukların üstesinden gelmek için vazgeçilmez bir araçtır. Cinsiyet etkileşimlerini görmezden gelen araştırmalar genellikle eksik ve / veya ön yargılı araştırmalar olacaktır ve bu da yetersiz politikaların, programların, teorilerin ve sonuçların formüle edilmesine yol açacaktır. Bu eksiklik aynı zamanda şirketler gibi kurumsal yapılarda oluşturulan çalışmalarda da görülmektedir. Kurumsal yapıların içinde organize edilen tüm araştırma çalışmalarının da yine toplumsal cinsiyet perspektifi ile hazırlanması elzem önem taşımaktadır.
Toplumsal cinsiyet araştırmaları, Türkiye'de henüz tam olarak yerleşmiş değildir ve araştırma içeriğine cinsiyet ve toplumsal cinsiyet boyutu çoğu zaman entegre edilmemektedir. Ancak biliyoruz ki yapılan araştırmalar ve bu araştırmaları yapan araştırmacılar, Türkiye'nin toplumsal cinsiyet eşitliğine doğru ilerlemesini artıracak yapıların belirlenmesinde ve çözümlerin üretilmesinde hayati bir rol oynayabilir.
Hem kurumsal yaşamda hem de akademide yapılan araştırma içeriğinde cinsiyet ve toplumsal cinsiyetin entegre edilmesini sağlayacak GenderEX projesi ile araştırma ve üretim için daha önce keşfedilmemiş alanları açacaktır. Toplumsal cinsiyet perspektifinin tüm araştırma alanlarına entegrasyonu, eşitliğe doğru ilerlemeyi destekleyebilecek daha iyi bilgi üretmenin önemli bir bileşeni oluşturacaktır.
GenderEx Proje Amacı
GenderEX'in genel amacı, Kadir Has Üniversitesi Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Çalışmaları Araştırma Merkezi (GWSRC) eğitim ve bu alanda daha fazla araştırmacının katılımını sağlamak için öncelikli olarak Erken Aşama Araştırmacılarına (EAA) odaklanarak araştırmalarda toplumsal cinsiyet perspektifini Türkiye'deki birçok bilimsel disiplinde benimsenmesini arttırmaktır. GWSRC-KHAS, Türkiye'de toplumsal cinsiyet çalışmaları için önde gelen bir merkez olmayı ve AB'de bu alanda mükemmelliği ile tanınan en iyi merkezlerden biri olmayı hedeflemektedir. Bu proje, akademik çalışmalar başta olmak üzere kurumsal yapılardaki tüm çalışmaları da toplumsal cinsiyet boyutu ile ele alınmasını sağlamayı amaçlamaktadır.
GenderEX Proje Hedefleri
GenderEX projesinin temel olarak dört ana hedefi bulunmaktadır.
1. Cinsiyet ve toplumsal cinsiyet boyutunu içeren (CTCB) tüm akademik alanlarda araştırma içeriğine entegre etmek ve farkındalık yaratmak,
2. Erken Aşama Araştırmacılarına (EAA) özel olarak odaklanarak, cinsiyet ve toplumsal cinsiyet boyutlarını entegre eden araştırmacıların kapasitesini ve havuzunu artırmak,
3. Cinsiyet ve toplumsal cinsiyet boyutlarını içeren (CTCB) akademik üretim için gelecekteki oluşacabilecek ortaklıklar için ağ oluşturma fırsatları yaratmak,
4. GWSRC-KHAS'ta araştırma yönetimi, yönetim becerileri ve araştırma itibarını güçlendirmek.
Bu dört ana hedefin kısaca açıklamak gerekirse;
CTCB çalışmaların faydaları konusunda farkındalık yaratma ve duyurma;
GenderEX, cinsiyet ve toplumsal cinsiyet boyutlarının eksik olduğu alanlara özel bir vurgu yaparak, çeşitli disiplinlerden hem erkek hem de kadın araştırmacılara ulaşmak için ortak bir çaba gösterecektir. Cinsiyet ve toplumsal cinsiyet boyutunun farklı bilimsel alanlara (sosyal bilimler, beşeri bilimler, mühendislik, doğa bilimleri) getirebileceği katma değeri göstermek için bir bilinçlendirme kampanyası yürütülecektir.
CTCB entegrasyonu için eğitim;
Çoğu zaman iyi niyetli ve toplumsal cinsiyet ön yargısının farkında olmasına rağmen, birçok araştırmacı CTCB'yi entegre etmede sorunlar yaşamaktadır. Bunu ele almak için GenderEX, beşeri bilimler ve sosyal bilimlerin yanı sıra mühendislik ve doğa bilimlerinde CTCB eğitimleri sunacaktır. Bu eğitimler, araştırmacıların CTCB'yi entegre etme kapasitesini ve bilgi birikimini artıracaktır. Ek olarak, GenderEX eğitim programı, Erken Aşama Araştırmacılarına (EAA) özel olarak odaklanacak ve CTCB'yi entegre eden araştırmacı havuzunu artırmanın bir yolu olarak hizmet edecektir.
Kapasite oluşturma ve ağ oluşturma fırsatları;
GenderEX stratejisindeki üçüncü adım, ağ oluşturma ve ortaklık fırsatları yaratarak CTCB'yi içeren bilimsel üretimi artırmayı amaçlamaktadır. Bunu başarmak için iki ana strateji uygulanacaktır: Çalışan Değişimleri ve EAA Konferansları. Çalışan değişimleri; araştırmacılara kütüphane, yayınlar, ağlar ve çalışma grupları gibi yeni kaynaklara ve bilgilere erişim sağlayan ana araçtır. Türkiye'de erken aşama araştırmacılara odaklanan çok az sayıda konferans vardır. GenderEX, EAA'ların araştırmalarını daha geniş bir kitleyle paylaşmaları, diğer erken kariyer ve köklü akademisyenlerle ağ kurma fırsatına sahip olmaları ve çalışmaları hakkında geri bildirim almaları için bir platform oluşturacaktır.
GWSRC-KHAS için itibar ve sürdürülebilirlik;
Tüm GenderEX süreci boyunca GWSRC-KHAS paha biçilmez bilgi ve kapasite kazanacaktır. GWSRC-KHAS, AB genelinde ve özellikle de bir merkez araştırma mükemmelliği olarak ve cinsiyet ve toplumsal cinsiyet boyutu konusunda eğitim almak isteyenler için Türkiye'de görünürlüğünü artıracaktır.
GenderEX projesinin sonunda, özellikle GWSRC-KHAS'ta, cinsiyet ve toplumsal cinsiyet boyutlarını entegre eden akademik ve kurumsal araştırmaların artışına neden olacağını düşünüyoruz. GWSRC-KHAS'ın büyüyen bir araştırmacı havuzu ve CTCB'yi içeren araştırma üretimiyle birlikte GenderEX'in koordinatörü olarak kazanacağı tüm deneyimlerle, "araştırmalarda toplumsal cinsiyet perspektifini yerleştiren mükemmel çalışmaların" merkezi olacaktır.
Kaynak: Kadir Has Üniversitesi Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Çalışmaları Araştırma Merkezi, 26 Şubat 2021, binyaprak, https://binyaprak.com/yazilar/tum-arastirmalarda-mukemmeliyet-icin-toplumsal-cinsiyet-perspektifi-genderex